Everybody Wants Some (Tựa Việt: Sinh viên siêu quậy) tiếp tục là một màn bắt lấy khoảnh khắc tuổi trẻ và cuộc sống tuyệt vời của Richard Linklater, vị đạo diễn lừng danh với các tác phẩm “đóng khung” thời gian. Một bộ phim vui nhộn, hài hước, lãng mạn và gần gũi về ba ngày đầu tiên của một sinh viên đại học.
Everybody Wants Some được Linklater gọi là “phần kế tiếp về mặt tinh thần” của Boyhood (Thời niên thiếu), bộ phim kéo dài 12 năm nhận đề cử Oscar năm 2014. Phim bắt đầu đúng ở nơi Boyhood kết thúc, khi cậu bé bước chân vào trường đại học. Nhân vật chính lần này là Jake (Blake Jenner), một pitcher (cầu thủ ném bóng) 18 tuổi, trên đường lái xe đến kí túc xá dành cho đội bóng chày ở nam Texas đầu thập kỉ 80. Ở đó, cậu gặp gỡ bạn bè và các đàn anh cùng đội, làm quen với họ, ổn định chỗ ở, và chuẩn bị cho quãng đời sinh viên sẽ bắt đầu trong 3 ngày nữa.
Đó cũng là quãng thời gian mà Linklater mời người xem “sống” cùng ông trong bộ phim này, từ buổi sáng thứ Sáu đến buổi sáng thứ Hai. Có rất nhiều phim kể về khoảng thời gian đại học, nhưng gần như chưa một phim nào đặt thời điểm vài ngày trước đại học. Đó là khoảng thời gian rất đặc biệt, một quãng chuyển tiếp ngắn ngủi giữa hai giai đoạn quan trọng trong đời: Thời trung học đã qua, còn đại học thì chưa đến. Một quãng nghỉ dịu dàng và ngọt ngào, nhưng thường dễ dàng bị quên đi vì quá ngắn ngủi.
Vậy cuộc sống của tân sinh viên thập niên 80 ở Mĩ sẽ ra sao? Everybody Wants Some mang đến cả một hành trình vui nhộn để người xem khám phá. Đội bóng chày là một nhóm quái dị đủ kiểu, tổng cộng 16 thành viên mà chúng ta khó nhớ mặt thuộc tên lúc ban đầu. Trong ba ngày ấy, họ tham gia vào đủ trò vui nhộn tiệc tùng, tán gái, quậy phá… trong một thế giới sôi động, cởi mở và tràn đầy nhựa sống đúng kiểu sinh viên Tây phương.
Bối cảnh là ở thập niên cũ, nhưng Linklater không hề sử dụng các hiệu ứng ánh sáng hay màu sắc để xây dựng không khí quá khứ. Thay vào đó, ông dùng đến chất liệu là các chi tiết nền phong phú, và đậm “thương hiệu” Linklater. Cảnh đầu tiên, một gã đàn anh quăng cho Jake quyển Cosmos (Vũ trụ) của Carl Sagan, quyển sách khoa học mang tính cách mạng thời điểm đó. Gã bảo Jake đọc chương 9, là chương về các vì sao. Cảnh sau đó, năm thành viên của đội đi trên xe hơi và cùng hát bản hit Rapper’s Delight của nhóm Sugarhill Gang. Một bộ sưu tập trò chơi xưa cũ bao gồm Pinball, banh bàn, gôn trong nhà, và… búng ngón tay. Linklater đầu tư rất nhiều công sức trong việc này, và làm tốt đến mức không cần phải là một sinh viên Mĩ để thấy quen thuộc với chất hoài niệm của phim.
Như mọi khi, thời gian và cách con người tương tác, thay đổi theo dòng chảy thời gian là chủ đề lớn duy nhất trong phim của Linklater. Chủ đề đó lại được biểu thị bằng các tư tưởng, các dòng tư duy phát sinh từ hiện thực được gói gọn lại trong những lát cắt thời gian cụ thể. Everybody Wants Some không có và không cần đến một cốt truyện rõ ràng ở bề mặt. Linklater tái hiện thời gian theo cách của một show truyền hình thực tế, đầy ắp sự chân thực, đẹp đẽ và các lớp lang để tách mở.
Khó có bộ môn thể thao nào phù hợp với chất hiện sinh trong phim Linklater hơn bóng chày. Đó là môn thể thao của khoảnh khắc, được yêu thích bởi tính nhất thời nhưng được lưu giữ của khoảnh khắc, và gắn liền với các giá trị Mĩ. Ở bóng chày có giá trị về sự tranh đấu. “Bạn quăng một nhóm gồm những kẻ cạnh tranh lại với nhau, và chúng chỉ nghĩ đến việc làm thế nào để chiến thắng.” Trong phim, chúng ta thấy tất cả các thành viên đều ghét bị thua cuộc, dù ở những trò đùa chơi. Ở bóng chày còn có giá trị về tính hợp tác tập thể. Mỗi cái tôi và cá tính riêng buộc phải hoà vào mục tiêu chung, ngay cả những kẻ nổi loạn nhất, nếu không muốn bị ra rìa. Và ở bóng chày, có giá trị của việc được sống hết mình.
Nhân vật chính Jake, do nam diễn viên Blake Jenner thủ vai, là kiểu mẫu nhân vật thường thấy trong phim của Linklater: Một kẻ khám phá. Giống như nhân vật không tên lang thang trong thế giới giấc mơ của Waking Life (Đời tỉnh thức, 2002), cậu từng bước trải nghiệm những điều mới mẻ và tìm cách thấu hiểu chúng. Có những ngây ngô đáng yêu và gần gũi từ Jake, mà chúng ta dễ dàng thấy đồng cảm. Cậu nói rằng, điều duy nhất quan trọng là niềm đam mê, và mọi lẽ ở đời đều là đi theo những cảm xúc tích cực ấy. Đúng, và còn nhiều điều khác nữa.
Everybody Wants Some còn mang đến một hình dung về cách con người bước ra cuộc sống, chấp nhận sự rộng lớn của thế giới ngoài kia. Jake là siêu sao ở trường trung học, nhưng ở đại học cậu chỉ là kẻ học việc. Cậu lần lượt va chạm với các “nền văn hoá” khác biệt ở trường, qua các bữa tiệc: Tiệc Disco, tiệc Rock, tiệc Punk… và ngạc nhiên khi thấy một bản nhạc rock có thể hát theo phong cách punk rất hay. Cách duy nhất để hiểu về sự phức tạp và cả thú vị của cuộc sống, là chấp nhận trải nghiệm nó.
Ngoài Jake, các nhân vật khác của đội bóng chày đại diện cho các quan điểm sống khác nhau, rất điển hình và đáng nhớ. Ấn tượng nhất chắc chắn là Finn (Glen Power), một gã đàn anh nói nhiều và là trung tâm của mọi trò hài hước. Có thể xem Finn là hoá thân của Linklater, thông thái và thấu hiểu, có thể giải thích mọi thứ trên đời. Nhưng không phải để nghĩ suy, mà là để sống tràn đầy và trọn vẹn. Rồi có đội trưởng McReynolds (Tyler Hoechin), đầy nam tính và sở hữu phẩm chất lãnh đạo, kiểu người sẽ luôn đưa tập thể tiến lên. Nhưng cũng có Beuter (Will Britain), kẻ luôn ở trong khuôn khổ, và sợ hãi những đổi thay. Và Jay Niles (Juston Streets), một gã khoác lác thường gây gổ với tất cả… Đội bóng chày là một phép thu nhỏ của những cá tính mà ta sẽ gặp suốt con đường đời.
Hài hước dễ chịu với chất quậy phá sinh viên từ đầu đến cuối, Everybody Wants Some thuộc vào hàng phim dễ xem nhất của Linklater. Có những khoảnh khắc lãng mạn trong veo, trong chuyện tình chớm nở giữa Jake và cô sinh viên kịch nghệ, sẽ khiến những người xem trẻ tuổi bồi hồi. Và tất nhiên, không thể thiếu những dấu ấn nghệ thuật đậm nét của vị đạo diễn, khiến mọi tác phẩm của ông luôn chứa đựng một sự tiếc nuối mơ hồ về sự tàn phai, cũng như chất triết lí sâu sắc. Một trong số đó là nhân vật Willoughby (Wyatt Russel), đã 30 tuổi vẫn cố tình giả lai lịch để được ở lại mãi thời đại học. Khi bị phát hiện và buộc phải rời khỏi trường, anh ta nói với Jake: “Hãy sống thật vui nhé, chứ không phải thật lâu!”