Mission Impossible: Rogue Nation đánh lạc hướng người xem hoàn toàn khâu quảng bá, khi tập trung vào cảnh Tom Cruise, 53 tuổi, đu bên ngoài một chiếc máy bay Airbus đang cất cánh. Họ khiến người xem chờ đợi vào những màn hành động không tưởng như Furious 7, hay ít nhất như các phần trước đã làm. Không có bất kỳ điều gì như thế trong Rogue Nation, trừ việc nó sẽ làm cho bạn há hốc ngạc nhiên: làm sao phần phim già cỗi này của Paramount, vào lúc ít người chờ đợi nhất, có thể trở mình thành phần phim hay nhất trong cả loạt phim?
Phải, Rogue Nation sẽ có chỗ trong Top những phim hè hay nhất năm nay. Đây là bộ phim mà người ta đang chờ đợi mòn mỏi, khi dòng phim điệp viên và hành động “không siêu anh hùng” đang dần mất phương hướng. Nó có khởi đầu khá giống với Fast and Furious, khi mỗi phần kế tiếp là một gánh nặng cho các biên kịch cố gắng làm sao để nâng sự “bất khả thi” vượt hơn phần trước. Nhưng trong khi dòng phim đua xe đang đi dần vào ranh giới tưởng tượng và điện ảnh quá mức, thì Mission Impossible bất ngờ trở lại mặt đất, và cất cánh từ những điều đã cũ.
Cốt truyện điệp viên hoàn toàn quen thuộc, nối tiếp thẳng từ phần trước Ghost Protocol. Tổ chức IMF bị giải thể bởi gây ra các thiệt hại trong quá trình làm việc, Hunt lọt vào tầm nhắm của chính CIA như một kẻ hoang tưởng về Syndicate – tổ chức tội phạm ẩn sau bóng tối. Manh mối duy nhất là gã đàn ông đeo kính và một nữ điệp viên ngầm vừa mới gặp mặt. Hunt trở thành bóng ma thật sự, không còn sự trợ giúp nào từ chính phủ, trừ những người bạn thân cận. Anh bị cuốn vào âm mưu đánh cắp dữ liệu để lật tẩy Syndicate và kẻ cầm đầu ra ánh sáng.
Có lẽ chưa bao giờ, các nhà biên kịch của loạt phim này sẵn sàng “tàn nhẫn” với người hùng của họ như vậy. Sau khi trở thành người lãnh đạo IMF ở phần trước, Hunt bỗng chốc trở thành kẻ được gọi là “người không tổ quốc”, bị truy đuổi từ chính nơi mình từng phục vụ. Đó là bề nổi, còn bề sâu, họ từng bước một biến siêu điệp viên ngày nào trở thành người thường. Ở cảnh đầu tiên, chúng ta thấy anh bị trúng đạn sau cuộc chạy trốn. Hunt có thể bị tổn thương. Và sau đó, mỗi kế hoạch anh vạch ra đều dẫn đến những kết quả tệ hại. Thế giới của Hunt trở nên quá bấp bênh. Đến đây, phải nói đến một trong hai thành tựu lớn nhất của bộ phim này, là tạo ra được kẻ phản diện tương xứng. Gã đeo kính, được vào vai bởi Sean Harris, với chiếc mũi hếch và giọng nói the thé ấn tượng. Nhưng hắn không hề ấn tượng theo kiểu đáng sợ hay quái dị, mà thú vị theo kiểu của The Joker. Những kẻ muốn biến mọi cuộc chiến thành trò chơi trí não.
Nhưng nhờ đó, chúng ta có lại được sự hồi hộp đã thiếu vắng từ lâu, khi theo dõi người anh hùng đi vào tử địa. Mọi người đều biết Hunt không thể chết, nhưng không vì thế mà thôi lo lắng cho anh. Ngay cả khi các màn hành động trong phim đều là những thực đơn quen thuộc: đấu súng, đua xe, và một nhiệm vụ thực hiện dưới nước sâu… Không có xe rơi từ trên trời xuống hay bay ra ngoài từ các nhà cao tầng. Vậy mà Hunt luôn có thể gặp nguy hiểm, và hơn một lần, rơi vào tình thế bất lực. Có hai cách để làm người xem thót tim, tăng độ nguy hiểm của hoàn cảnh hoặc tăng nguy cơ cho nhân vật. Đạo diễn Christopher McQuarrie, người đã hợp tác với Tom nhiều phim trước đó trong vai trò biên kịch (Edge of Tomorrow, Jack Reacher), chọn cách thứ hai. Và ông làm rất tốt.
Dù vậy, không có nghĩa quen thuộc là cũ kỹ. Chất hành động trong Rogue Nation không mới, nhưng được xử lý hoàn hảo ở từng chi tiết, và vẫn khiến chúng ta bất ngờ. Trường đoạn trong rạp hát Opera ăn đứt rất nhiều đại cảnh trong nhiều phim điệp viên gần đây, kể cả Bond. Riêng pha đột nhập dưới làn nước khiến chúng ta phải nín thở, đối với tôi, là cảnh tốt nhất trong cả phim. Và còn nhờ vào thành tựu thứ hai, là nhân vật nữ điệp viên Ilsa do diễn viên Thụy Điển Rebecca Ferguson thủ vai. Cô cuốn hút trong từng khung hình, không phải bởi vẻ đẹp kiêu kỳ hay khả năng chiến đấu siêu phàm. Ilsa chính là người “hành” Hunt nhiều nhất trên phim, khi luôn gây ra nghi ngờ về phe phái đang phục vụ. Nhưng cô xoay Hunt một thì bị các thế lực khác xoay lại mười. Người xem sẽ thấy mủi lòng với Ilsa và từ đó yêu mến cô. Ilsa là chất tình cảm chính của phim, tương tự Furiosa trong Mad Max, và Rebecca tỏ ra rất hợp vai khi kết hợp với Tom.
Ngược lại, về phía nhân vật chính, Tom Cruise không cần phải làm gì nhiều để trả lời câu hỏi cho sự tồn tại của loạt phim này, cũng như vai trò của anh tại Hollywood hiện nay. Nhiều người vẫn hỏi rằng vì sao không thay Tom bằng diễn viên khác, để tái khởi động lại cả loạt, bởi không còn gì mới nữa. Mission Impossible là loạt phim dài hơi dễ đoán nhất: giới thiệu nhiệm vụ, thực hiện nhiệm vụ, hoàn thành nhiệm vụ, không có liên kết, không có chiều sâu. Cũng như việc vì sao Tom, ở ngoài tuổi 50, vẫn theo đuổi các vai diễn anh đã làm ở tuổi 30, với cùng một kiểu nhân vật duy nhất. Nó khác với xu hướng hành động tuổi trung niên hấp dẫn mà Liam Neeson đã khởi xướng với Taken, mà Sean Pean, Pierce Brosnan, Kevin Costner… và nhiều người khác đang theo đuổi.
Vì Tom không phải một phần của Mission Impossible, mà là chính loạt phim. Nếu vắng anh, sẽ giống như Rocky vắng Stallone, hay Die Hard mà thiếu Bruce Willis. Đó đều là những trường hợp hiếm hoi mà diễn viên trở thành cốt tử với loạt phim. Nó có tính văn hóa và lịch sử. Tom không cần phải làm gì nhiều hơn những gì anh đã làm, dù tính chuyên nghiệp vẫn thúc đẩy anh tự mình tham gia các pha nguy hiểm. Tương tự trong phim, Hunt đơn giản là cuốn đi theo các sự kiện, và cố gắng cứu lấy bạn bè anh, như mọi khi. Nét đặc sắc của MI (và khác với các phim điệp viên khác) có lẽ nằm ở đó, ở sự thiếu kế hoạch và tính tỉ mỉ, thiếu tính toán, như cảnh hành động trên máy bay đầu tiên, mang đến sự hồi hộp mọi lúc. Diễn xuất thản nhiên như không của Tom, mà nhiều người chê là vô vị, lại phù hợp với không khí này. Ngược lại, việc luôn thay đổi đạo diễn và biên kịch mới là điều quyết định: mỗi phần của MI là một tác phẩm riêng, với phong cách và dấu ấn riêng. McQuarrie, may mắn rằng, là mảnh ghép đúng đắn với Rogue Nation.
Tôi khá bất ngờ về chất lượng của Rogue Nation, xét ở thể loại hành động, có lẽ đúng như điều người ta đang so sánh gần đây, chỉ đứng sau Mad Max hồi đầu hè. Đậm chất giải trí và không thiếu những khoảnh khắc đáng nhớ. Một lần nữa, Tom Cruise hoàn thành nhiệm vụ khó khăn của anh. Không phải đánh sập Syndicate, mà là trụ lại ở đỉnh cao như một siêu sao hành động được yêu thích, điều mà anh luôn làm được trong 20 năm qua. Ở thời điểm này, đó chưa phải là điều bất khả.