Hãy tưởng tượng cốt truyện của X-Men: Dark Phoenix là thế này, bạn sẽ hiểu bộ phim gặp rắc rối ở đâu.
Một đứa trẻ tuổi teen nhặt được khẩu súng. Nó mang về nhà đe dọa bố nuôi, bảo rằng hãy khai ra bố mẹ ruột ở đâu. Khi biết rằng mình bị bỏ rơi, đứa trẻ cầm súng đi bắn mọi người, thậm chí giết cả người chị nuôi yêu quí, rồi bỏ chạy. Một kẻ lạ mặt từ đâu không rõ xuất hiện, muốn cướp đi khẩu súng của nó.
Điều tồi tệ nhất: Đứa trẻ bị khẩu súng điều khiển!
Làm thế nào kịch bản của X-Men Remake, vốn rất tốt ở 2 phần đầu First Class và Day of Future Past, trở nên tồi tệ thế này? Từ các mâu thuẫn lớn, các ẩn dụ về chủng tộc, phát xít Đức và Do Thái, sự khác biệt về lí tưởng, loạt phim rơi về giải trí siêu anh hùng dễ dãi với Apocalypse, và hạ thấp hơn nữa về dạy dỗ trẻ con trong Dark Phoenix.
Đạo diễn Simon Kinberg vốn là biên kịch của X-Men: The Last Stand, bộ phim được đánh giá tệ nhất vũ trụ dị nhân của Patrick Stewart và Ian McKellen. Bộ phim ấy cũng là về Jean Gray, vẫn bị mất kiểm soát bởi năng lực, với một đoạn kết xóa sạch mọi công sức nỗ lực trước đó. Kinberg muốn sửa chữa với Dark Phoenix. Lần này, năng lực đáng sợ của Jean (Sophie Turner) không còn là tự thân, mà do cơn bão vũ trụ. Không còn Wolverine mà các dị nhân đời sau phải hợp lực để ngăn chặn.
Đôi khi, có những sai lầm ta không nên sửa chữa. Nhất là khi, ba phần trước đã làm khá tốt việc chôn nó vào quên lãng. Lần “đào mồ” này của Kindberg với vai trò đạo diễn không phải hồi sinh, mà biến bộ phim thành một con zombie sống dở chết dở.
Ông thay một nhân cách tà ác bằng năng lượng vũ trụ, một lựa chọn ngớ ngẩn. Điểm hấp dẫn của phim dị nhân là ở việc phát triển năng lực và cách sử dụng chúng. Jean bỗng mạnh lên một cách không thể ngăn cản, với sức mạnh từ trên trời rơi xuống (theo nghĩa đen), thì còn gì thú vị? Năng lực ấy cũng không rõ ràng về đặc tính, tính chất, chỉ đơn giản là mạnh và phô trương màu sắc hoa lá hẹ. Chúng ta cũng chẳng có chút thông tin nào về nó, kể cả việc có thể hấp thụ qua lại như phim chưởng Hồng Kông. Và hình tượng “phượng hoàng” thì liên quan gì?
Ông đưa vào một phe phản diện ngoài hành tinh, gọi là phe Terminators hay phe PoC (toàn da vàng và da màu) cũng được, chẳng đóng vai trò gì. Phản diện chính Vuk, được vào vai bởi Jessica Chastain xinh đẹp và cuốn hút, chỉ làm vài việc đơn giản là đi lại và nói linh tinh. Như bao phản diện giấy được nghĩ ra trong vòng 5 phút khác, Vuk chỉ tồn tại cho các màn hành động. Mục đích khi thì cứu vũ trụ theo đúng “trend Thanos”, khi thì “hủy diệt trái đất”, nhưng chỉ là lời khơi khơi, không kế hoạch, không ý nghĩa, không chiều sâu. Thậm chí, cô ta còn chẳng cho thấy được năng lực gì hay ho, ngoài việc vặn vẹo cơ thể người ta, vốn chỉ tốn rất ít hiệu ứng máy tính.
Phần kịch bản yếu tay không hề khai thác được các thế mạnh của vũ trụ dị nhân. Có một cách rất dễ để xác nhận chất lượng kịch bản: Số lượng chi tiết. Dark Phoenix thiếu thốn chi tiết, gần như mọi mâu thuẫn chỉ giải quyết bằng thoại. Nhưng ngay cả thế, tôi cũng chỉ nhớ được câu “Chúng ta nên đổi X-Men thành X-Women” của Raven ở đầu phim. Tất cả thời lượng chỉ xoay quanh việc một nhúm người lớn chạy đến nói lời hay lẽ phải cho một đứa trẻ cứng đầu, bị điều khiển, khiến nó hoàn lương.
Dark Phoenix không đối xử xứng đáng với các nhân vật. Jean phần phim này còn chán hơn phần cũ, không có chuyển biến tâm lí vững chắc, mà chỉ dễ dãi đi từ phe này sang phe kia theo cách cũ mèm, thiếu sáng tạo. “Đứa trẻ nhà Stark” Sophie Turner không để lại nhiều ấn tượng, bởi vì chỉ có mỗi biểu cảm là nhăn nhó và khóc lóc. Các chi tiết đưa ra thì sến súa đến hài hước, như lời tự sự đầu và cuối phim hay hình ảnh con phượng hoàng lửa bay trên nền trời. Tôi tưởng mình đang xem phim hoạt hình thiếu nhi, hoặc phim tuyên truyền nào đó. Nhưng đáng phẫn nộ nhất là cách Raven ra đi trong phim, như thể thiếu tiền thuê Jennifer Lawrence. Mối quan hệ giữa giáo sư X và Magneto cũng không được khai thác. Họ đóng vai kép phụ trong một câu chuyện không có phân tuyến rõ ràng và chẳng khai thác được tuyến nào đến nơi đến chốn.
Xét về trải nghiệm, Dark Phoenix không phải quá tệ khi vẫn được dẫn dắt ổn thỏa, không hề vụn nát về dựng phim như tôi lo sợ. Tôi rất thích phần nhạc phim, không hề biết đó là do Hans Zimmer đảm nhiệm. Thêm một bộ soundtrack chất lượng của ông bị phí phạm. Vài trường đoạn hành động khá mãn nhãn, chủ yếu đến từ Magneto. Các diễn viên từ James McAvoy, Michael Fassbender, Nicholas Hoult… đều thể hiện được tài năng. Nhưng tất cả cũng không cứu được cảm giác hụt hẫng ở hồi thứ ba. Một cái kết vội vã, chẳng đâu vào đâu, lắp vào một đoạn cao trào có thể nói là chán bậc nhất trong thế giới người hùng. Cảm ơn, nhưng có lẽ tôi đã xem đủ cảnh Iron Man bay lên trời để cứu tất cả.
Mọi điều tôi yêu mến ở loạt X-Men này đều bị Dark Phoenix bỏ qua một cách phũ phàng. Không còn chất chính trị và tính ẩn dụ. Không còn các nhân vật với nỗi đau, mục đích và lí tưởng rõ ràng. Không còn những hành trình cảm xúc với các năng lực thú vị khiến ta trầm trồ ( điều này đã chết cùng với Quicksilver ở Day of Future Past). Không còn là một thế giới đáng tin và chân thật. Mọi thứ ở bộ phim này chỉ giống như một phim siêu anh hùng kinh phí thấp. Có lẽ thêm một vũ trụ nữa sắp ra đi, để rồi tái tạo. Hồi sinh từ tro tàn, nhưng trước đó là “tăm tối”, đúng như tựa Dark Phoenix.